Enkelblessures
In Nederland lopen jaarlijks ongeveer 600.000 mensen een enkelblessure op. Meer dan de helft hiervan ontstaat tijdens het sporten.
Wij kunnen helpen om optimaal te herstellen. Uiteraard om zo snel mogelijk weer alles te kunnen doen wat je wil doen, maar ook om de kans op blijvende klachten, die bij meer dan 30% van de enkelblessures voorkomen (3,4,5), zo klein mogelijk te maken. Deze klachten zijn bijvoorbeeld blijvende pijn, een beperkte beweeglijkheid, een veranderd looppatroon, een instabiel gevoel/ instabiliteit, beperkingen in je sport en/ of een verhoogd risico op een nieuwe blessure. Indien u deze klachten al ervaart kijken we graag naar mogelijkheden deze te verhelpen.
Het ideale moment voor een eerste consult is dag 4 of 5 na het oplopen van de blessure. De testen zijn dan het meest betrouwbaar (6,7,8,9,10)en in de meeste gevallen kunnen we gelijk starten met behandelen. Ook op andere momenten en bij aanhoudende klachten bent u uiteraard welkom. U heeft geen verwijzing van de huisarts nodig. Wij onderzoeken wat het probleem is. We bespreken wat u kunt verwachten, wat u zelf kunt doen om het herstel te bevorderen en wat wij voor u kunnen betekenen, allemaal gericht op uw doelen.
Met mobiliteit van de enkel bedoelen we de mate van beweging die mogelijk is in de enkel. Een beperking hiervan kan tot problemen leiden. Zo hebben mensen met een dorsaalflexiebeperking 5 keer meer kans om door de enkel te gaan. (11)
Een dorsaalflexiebeperking betekent dat de beweging waarbij je voetrug naar je scheenbeen komt niet volledig gemaakt kan worden. Dit kunt je eenvoudig zelf testen:
- Leg je hand op de grond met je vingertoppen tegen de muur
- Zet je voet tegen de achterkant van je hand
- Kijk hoever je je knie over je tenen kunt bewegen terwijl je hak op de grond blijft staan
- Vergelijk links en rechts, is er een verschil/ beperking?
In het onderzoek kunnen we alle bewegingen handmatig testen. Indien een beweging beperkt is zoeken we uit waardoor dit komt. We maken samen een plan om dit te verbeteren. Afhankelijk van de reden kan dit plan bestaan uit mobiliseren (de therapeut maakt de beweging in het gewricht van de patiënt om deze te optimaliseren), rekken, oefeningen en aanpassingen in looppatroon.
Met mobiliteit van de enkel bedoelen we de mate van beweging die mogelijk is in de enkel. Een beperking hiervan kan tot problemen leiden. Zo hebben mensen met een dorsaalflexiebeperking 5 keer meer kans om door de enkel te gaan. (11) In het onderstaande filmpje laten we zien welke beweging dit is en hoe je zelf kunt testen of deze beperkt is of niet.
In het onderzoek kunnen we alle bewegingen handmatig testen. Indien een beweging beperkt is zoeken we uit waardoor dit komt. We maken samen een plan om dit te verbeteren. Afhankelijk van de reden kan dit plan bestaan uit mobiliseren (de therapeut maakt de beweging in het gewricht van de patiënt om deze te optimaliseren), rekken, oefeningen en aanpassingen in looppatroon.
Stabiliteit, op verschillende manieren
Er zijn veel verschillende factoren die invloed hebben op (in)stabiliteit van de enkel(12):
- mechanische instabiliteit (stabiliteit door het gewricht en de gewrichtsbanden);
- gestoorde proprioceptie (het vermogen van je lichaam om de positie van je eigen lichaam en ledematen te registreren);
- verlies van spierkracht;
- vertraagde reactietijd van spieren;
- verminderde mobiliteit (zie het kopje mobiliteit/ beweeglijkheid);
- perifere zenuwlaesies; (beschadiging van de zenuwen, mogelijk tijdelijk)
- een inadequate wijze van omgaan met de klachten;
- overmatige onzekerheid of bewegingsangst vanwege gevoel van instabiliteit van de enkel.
- het spinale niveau (reflexen en modulering vanuit centraal ten behoeve van bijvoorbeeld onbewuste gewrichtsstabilisatie);
- het niveau van de hersenstam (houding en balans);
- het niveau van de hogere hersencentra (voor bewuste interactie tussen individu, taak en omgeving).
Bovenstaande factoren zijn sterk met elkaar verbonden, ze beïnvloeden elkaar. Samen bepalen ze hoe stabiel je enkel functioneert, we noemen dit ‘functionele stabiliteit’. Dit is waar het ons om gaat.
Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je door schade aan de enkelbanden een verminderde mechanische stabiliteit hebt. Wanneer je dit op kan vangen met je spieren, en dus stabiel functioneert tijdens hetgeen wat jij van je enkel vraagt, is je functionele stabiliteit goed en kan je toch klachtenvrij doen wat je wil doen.
De uitgangspositie van medisch specialisten en paramedici is eerst het creëren van functionele stabiliteit. Slechts bij uitzonderingen en in enkele gevallen waarbij therapie niet het gewenste effect heeft wordt er geopereerd.
Belangrijk onderdeel van de intake is duidelijk in beeld krijgen wat je met je wil doen. Waar moet de enkel stabieler voor worden? Een zeiler heeft bijvoorbeeld andere stabiliteit nodig dan een volleyballer of iemand die in de bouw werkt. Daarnaast willen we graag weten hoe je beperkt wordt en waardoor dit komt.
We onderzoeken de factoren die invloed hebben op stabiliteit (zie bovenstaand kopje).
Onze bevindingen koppelen we terug en samen maken we een plan om de functionele stabiliteit te verbeteren.
Behandeling
In de behandeling is het doel te zorgen voor een functionele stabiliteit waarmee je de dingen die jij graag wil doen kan doen.
Gezien de grote hoeveelheid verschillende oorzaken en de verscheidenheid aan omstandigheden waaronder een persoon kan willen dat zijn enkel stabiel functioneert zijn er veel verschillende behandelmogelijkheden.
De meest voorkomende behandelingen om de functionele stabiliteit te beïnvloeden zijn:
- Informeren en adviseren, zodat je weet wat er aan de hand is en wat je beter wel en niet kunt doen.
- Belasting afstellen, om te zorgen dat je zoveel mogelijk aan de verbetering van je stabiliteit kan werken en/ of zoveel mogelijk van je dagelijkse activiteiten kan uitvoeren zonder over te belasten.
- Mobiliseren, om te zorgen voor de juiste mobiliteit in en rond de enkel.
- Rekken, om te zorgen dat je enkel de juiste beweeglijkheid heeft en je spieren tijdens alle standen kracht kunnen leveren.
- Vertrouwen creëren, waardoor je niet onnodig geremd wordt door angst en onzekerheid.
- Krachttraining, om te zorgen dat je spieren genoeg kracht kunnen leveren om je enkel te stabiliseren.
- Reflexen verbeteren, zodat je lichaam zelf de enkel snel en efficiënt stabiliseert.
- Houding en balans verbeteren, om te zorgen dat je hele lichaam zo stabiel mogelijk wordt tijdens de activiteit.
Afspraak maken